भारतात युनिकॉर्न कंपन्या घटल्या

आताची संख्या 67 वर , 703 युनिकॉर्नसह अमेरिका आघाडीवर : हुरुन ग्लोबल युनिकॉर्न इंडेक्स 2024

नवी दिल्ली :

मागील चार वर्षांत पहिल्यांदाच भारतातील युनिकॉर्न कंपन्यांची संख्या कमी झाली आहे. हुरुन ग्लोबल युनिकॉर्न इंडेक्स 2024 नुसार, 2023 मध्ये भारतातील युनिकॉर्न कंपन्यांची संख्या 67 पर्यंत कमी होण्याची अपेक्षा आहे. 2022 आणि 2023 मध्ये भारतात 68 युनिकॉर्न कंपन्या होत्या.

2017 नंतर प्रथमच युनिकॉर्नची संख्या कमी झाली आहे. तथापि, भारताच्या तुलनेत इतर देशांमध्ये युनिकॉर्नचे प्रमाण अधिक कमी झाले आहे. 1 अब्ज डॉलर (8,300 कोटी) किंवा त्याहून अधिक मूल्याच्या स्टार्टअप्सना युनिकॉर्न म्हणतात.

बायजूस यादीतून बाहेर

हुरुनने एज्युटेक कंपनी बायजूला युनिकॉर्नच्या यादीतून वगळले आहे. एक वर्षापूर्वी, बायजूचे मूल्यांकन 22 बिलियनपेक्षा जास्त होते, परंतु सध्या त्याचे मूल्यांकन 1 बिलियनपेक्षा कमी झाले आहे. बायजूच्या मूल्यांकनात झालेली मोठी घसरण ही जगातील कोणत्याही स्टार्टअपमधील सर्वात मोठी घसरण आहे.

अमेरिकेत 21 आणि चीनमध्ये 11 युनिकॉर्न कमी झाले. अहवालानुसार, या वर्षी आतापर्यंत जगभरातील 42 स्टार्टअप्सना युनिकॉर्न क्लबमधून बाहेर काढण्यात आले आहे. याचा अर्थ त्यांचे बाजारमूल्य 8,300 कोटी रुपयांपेक्षा कमी राहिले. अमेरिकेत जास्तीत जास्त 21 युनिकॉर्न कमी झाले. चीनमध्येही 11 स्टार्टअप्स युनिकॉर्न क्लबमधून बाहेर पडले.

भारतीयांनी देशाबाहेर 109 युनिकॉर्न सुरू केले

हुरुन इंडियाचे मुख्य संशोधक अनस रहमान जुनैद म्हणतात की 1,453 युनिकॉर्नच्या यादीत भारतीय युनिकॉर्नच्या संख्येत झालेली घट हे इक्विटी निर्देशांकांवर नफा असूनही स्टार्टअप्समध्ये गुंतवणूक नसल्यामुळे आहे. याशिवाय देशाबाहेर कंपन्या सुरू करण्याच्या ट्रेंडमुळे भारताच्या संभाव्यतेलाही हानी पोहोचली आहे. भारतातील संस्थापकांनी देशाबाहेर 109 युनिकॉर्न सुरू केले, तर देशात त्यांची संख्या 67 होती.

जागतिक युनिकॉर्न सूचीच्या शीर्षस्थानी टीकटॉकची मूळ कंपनी ँब्tाअहम आहे, ज्याचे मूल्यांकन 220 अब्ज डॉलर्स आहे, म्हणजे. सुमारे 16.64 लाख कोटी रुपये. त्यापाठोपाठ एलॉन मस्कच्या एज्aर्में चे मूल्य 180 अब्ज आहे आणि मायक्रोसॉफ्टने गुंतवणूक केलेल्या स्टार्टअप ओपन एआयचे मूल्य 100 अब्ज आहे.

स्विगी आणि ड्रीम 11 शीर्ष भारतीय युनिकॉर्न

फूड डिलिव्हरी प्लॅटफॉर्म स्विगी आणि काल्पनिक स्पोर्ट्स कंपनी ड्रीम 11 हे भारतातील सर्वोच्च मूल्य असलेले स्टार्टअप आहेत. दोन्हीचे मूल्यांकन 8 अब्ज डॉलर्स आहे, म्हणजे सुमारे 66.57 हजार कोटी रुपये. यानंतर राझोरापे आहे, ज्याचे मूल्य 7.5 अब्ज डॉलर्स आहे, म्हणजे सुमारे 62.41 हजार कोटी रुपये. स्विगी आणि ड्रीम 11 जागतिक क्रमवारीत 83 व्या स्थानावर आहेत, तर राझोरापे 94 व्या स्थानावर आहे.

भारत तिसऱ्या क्रमांकावर

अमेरिकेत युनिकॉर्नची संख्या सर्वाधिक आहे, तर भारत तिसऱ्या क्रमांकावर आहे. इंडेक्सनुसार, अमेरिका 703 युनिकॉर्नसह पहिल्या स्थानावर आहे आणि चीन 240 युनिकॉर्नसह दुसऱ्या स्थानावर आहे. संख्येच्या बाबतीत भारत जगात तिसऱ्या क्रमांकावर कायम आहे. या निर्देशांकात 2000 च्या दशकात स्थापन झालेल्या नॉन-लिस्टेड कंपन्या (युनिकॉर्न) समाविष्ट आहेत.