इंधनप्रवाह थांबल्याने इंजिने बंद

अहमदाबाद विमान दुर्घटनेसंबंधीचे कारण प्राथमिक अहवालात उघड : अंतिम अहवालाला तीन महिने लागणार

वृत्तसंस्था/ नवी दिल्ली, अहमदाबाद

अहमदाबाद विमान अपघाताच्या एक महिन्यानंतर प्राथमिक तपास अहवाल सादर करण्यात आला आहे. या अहवालात इंधनप्रवाह थांबल्याने दोन्ही इंजिन बंद पडून ही दुर्घटना घडल्याचे कारण उघड करण्यात आले आहे. तसेच सदर अहवालात विमानात कोणताही तांत्रिक दोष नसल्याची नोंद झाली आहे. एअरक्राफ्ट अॅक्सिडेंट इन्व्हेस्टिगेशन ब्युरोने (एएआयबी) शनिवार, 12 जुलै रोजी 15 पानांचा अहवाल शनिवारी सार्वजनिक केला. आता यासंबंधी परिपूर्ण अहवालाची अपेक्षा असून अंतिम अहवाल येण्यास किमान तीन महिने लागणार असल्याची माहिती देण्यात आली.

प्राथमिक तपासानुसार, विमानाचे दोन्ही इंजिन बंद पडल्याने हा अपघात झाला. टेकऑफ झाल्यानंतर लगेचच दोन्ही इंधन स्विच बंद झाल्यामुळे दोन्ही इंजिन देखील बंद झाली. यादरम्यान, मुख्य पायलटने दुसऱ्याला ‘तुम्ही इंधन स्विच बंद केले का?’ अशी विचारणा केल्यानंतर दुसऱ्याने ‘मी नाही केले.’ असे उत्तर दिल्याचे कॉकपिट रेकॉर्डिंगमधून स्पष्ट झाले आहे. तथापि, इंधन स्विच कसे आणि केव्हा बंद केले गेले हे उघड झालेले नाही. तसेच, अहवालात हवामान, पक्षी आदळणे, तांत्रिक बिघाड आणि तोडफोड यासारख्या कोणत्याही अन्य कारणांचाही उल्लेख नाही.

12 जून रोजी अहमदाबादहून लंडनला जाणारे फ्लाइट एआय-171 टेकऑफनंतर लगेचच मेडिकल हॉस्टेलच्या इमारतीवर आदळले होते. यामध्ये 241 प्रवासी आणि क्रू मेंबर्ससह 270 जणांचा मृत्यू झाला. या अपघातात केवळ एक प्रवासी बचावला होता. या दुर्घटनेसंबंधीच्या अहवालानुसार, अपघातग्रस्त विमानात दोन्ही इंजिनचे इंधन स्विच बंद होते, त्यानंतर वैमानिकांनी ते चालू केले आणि दोन्ही इंजिन पुन्हा सुरू करण्याचा प्रयत्न केला. परंतु विमान खूप कमी उंचीवर असल्यामुळे इंजिनांना पुन्हा शक्ती मिळण्यास वेळ न मिळाल्याने विमान कोसळले.  टेकऑफपासून अपघातापर्यंत संपूर्ण उ•ाण फक्त 30 सेकंद चालले. यादरम्यान इंजिनबाबत कोणत्याही ऑपरेटरला कोणताही इशारा किंवा कारवाई करण्याची शिफारस करण्यात आली नाही.

पायलट असोसिएशनचा अहवालाला आक्षेप

प्राथमिक चौकशी अहवाल समोर आल्यानंतर पायलट असोसिएशनने आक्षेप घेतला आहे. पायलटना दोषी ठरवून चौकशी केली जात असल्याचे पायलट असोसिएशनने म्हटले आहे. चौकशीच्या या दृष्टिकोनावर आमचा आक्षेप असल्याचे पायलट असोसिएशनचे अध्यक्ष सॅम थॉमस म्हणाले. आम्हाला प्राथमिक अहवालाची प्रत देण्यात आली आहे. तपास पथकात पात्र कर्मचाऱ्यांचा समावेश करण्यात आलेला नाही. समितीचा तपास अहवाल एका विशिष्ट माध्यम गटापर्यंत कसा पोहोचला हे त्यांनी सांगितले. त्यांनी तपासात पूर्ण पारदर्शकतेची मागणी केली आहे.

सखोल चौकशी करणार : विमानो•ाण मंत्री राम नायडू

केंद्रीय नागरी उ•ाण मंत्री राम मोहन नायडू म्हणाले की, मला वाटत नाही की ही दुर्घटना केवळ तांत्रिक बिघाडापुरती मर्यादित आहे. आम्ही त्याच्या तळाशी जाऊ आणि प्रत्येक पैलूची कसून चौकशी करू. त्यांनी भर दिला की सरकार या अपघाताच्या निष्पक्ष आणि तपशीलवार चौकशीसाठी वचनबद्ध आहे.

तपास अहवालाशी संबंधित महत्त्वाचे मुद्दे....

दोन्ही इंजिनांना इंधन पुरवठा हवेत बंद झाला : टेकऑफनंतर फक्त तीन सेकंदांनी दोन्ही इंजिनांचे इंधन नियंत्रण स्विच एका सेकंदाच्या कालावधीत रन वरून कटऑफमध्ये बदलल्यामुळे अचानक जोर कमी झाला.

कॉकपिटमध्ये वैमानिकांचा संवाद : टेकऑफनंतर मुख्य पायलटने ‘तुम्ही कटऑफ का केला?’ असे विचारले, त्यावर दुसऱ्याने ‘मी केले नाही’ असे उत्तर दिले. हा संवाद  संभाव्य तांत्रिक बिघाड किंवा अनावधानाने सक्रिय होण्याचे संकेत देते.

एका इंजिनवर रिलाईट करण्याचा प्रयत्न अयशस्वी : फ्लाइट डेटा दर्शवितो की इंजिन 1 चा रिलाईट करण्याचा प्रयत्न स्वयंचलितपणे झाला आणि तो यशस्वी झाला, परंतु अनेकवेळा इंधन पुन्हा भरूनही इंजिन-2 रिकव्हर होऊ शकले नाही.

कोणताही पक्षी विमानाला धडकला नाही : अहवालात पक्षी विमानाला धडकण्याची शक्यता नाकारण्यात आली आहे. तसेच इंधनात कोणत्याही प्रकारच्या समस्येचे कोणतेही पुरावे आढळले नाहीत. इंधनाची चाचणी केली असता इंधनात कोणतीही समस्या नसल्याचे आढळून आले.

केवळ काही सेकंदांचा अवधी : विमानाने उ•ाण केल्यानंतर केवळ तीन सेकंदांनी इंधन पुरवठा बंद झाला. टेकऑफनंतर दोन्ही इंजिनांचा इंधन पुरवठा थांबल्यानंतर केवळ 29 सेकंदांनी मेघानीनगरमध्ये विमान कोसळले. दुपारी 13:08:39 ला विमानाने उ•ाण केले आणि 13:09:05 ला पायलटने मेडे कॉल केला.

वजन मर्यादित : विमान उ•ाणानंतर विमानतळाच्या परिमितीची भिंत ओलांडण्यापूर्वीच खाली येऊ लागले. यावेळी, विमानात 54,200 किलो इंधन होते आणि एकूण वजन 2,13,401 किलो होते. हे वजन अधिकाधिक परवानगी असलेल्या 2,18,183 किलो वजनापेक्षा कमी होते.