जिद्दीने झपाटलेला दिव्यांग बुद्धिबळपटू : मनोहर गावडे
पर्पल फेस्टमध्ये चमकदार कामिगिरी : बुद्धिबळमध्ये यशाची निरंतर दौड
नरेश कृष्णा गावणेकर/फोंडा
शारीरिक कमतरता असूनही काही व्यक्ती जिद्द, आत्मविश्वास, चिकाटी व कठोर मेहनतीच्या बळावर त्यावर मात कऊन जीवनात यशस्वी होत असतात. मनोहर बाबुराव गावडे हा असाच जिद्दीने झपाटलेले दिव्यांग बुद्धिबळपटू आहे. गोव्यात नुकत्याच झालेल्या तिसऱ्या आंतरराष्ट्रीय पर्पल फेस्ट अंतर्गत बुद्धिबळ स्पर्धेत मनोहर गावडेने दिव्यांग गटात अजिंक्यपद पटकावले. राज्य व राष्ट्रीय पातळीवरील स्पर्धेत तो सहभागी होत असून अनेक ठिकाणी त्याला पारितोषिके प्राप्त झाली आहेत. मनोहरमध्ये काही शारीरिक उणिवा आहेत, पण दुर्दम्य आशावादापुढे त्याने त्यावर मात केली आहे.
कुर्टी फोंडा येथील गणेश एकता मंदिरात फोंडा फ्रेंडस् सर्कलतर्फे आयोजित केलेल्या स्पर्धेत तो विजेता ठरला होता. मिशन कुर्टी-चेस इन एव्हरी हाऊस अंतर्गत जनशक्ती वेलफेअर असोसिएशनने आयोजित केलेल्या स्पर्धेत त्याने प्रथम क्रमांक पटकावला. केळबाय प्रभागासाठी घेण्यात आलेल्या स्पर्धेत चौथे स्थान तर श्रीकृष्ण मंदिर कुर्टी येथे आयोजित करण्यात आलेल्या स्पर्धेत त्याने उपविजेतेपद प्राप्त केले होते. मनोहरने इयत्ता दुसरीत असताना बुद्धिबळ खेळायला प्रारंभ केला. कुर्टी येथील कृष्णा अंता गावडे हे स्थानिक मुलांना बुद्धिबळ खेळायला शिकवित होते. मनोहरने त्यांच्याकडून हा खेळ शिकून घेतला. कुर्टी येथील दादा वैद्य हायस्कूलमध्ये त्याने नववी पर्यंत शिक्षण घेतले. त्यानंतर राष्ट्रीय मुक्त विद्यालयी शिक्षा संस्थानमधून तो दहावी परीक्षा उत्तीर्ण झाला. सध्या तो बेतोडा येथील युनायटेड ब्रिव्हरीज येथे कामाला आहे.
मनोहर आपली नोकरी सांभाळून अनेक बुद्धिबळ स्पर्धेत भाग घेत आहे. यासाठी तो नियमित सराव करतो. त्याचबरोबर गावातील मुलांना बुद्धिबळ खेळाचे प्रशिक्षणही देत आहे. ‘मिशन कुर्टी - चेस इन एव्हरी हाऊस’ हा एक अनोखा प्रकल्प गावात राबविण्यात आला. याद्वारे प्रत्येक घरातील लोकांना बुद्धिबळ खेळ शिकवण्यात आला. या प्रकल्पात त्याने योगदान दिले आहे.
लोककलेतही पारंगत
कुर्टी गावात होणाऱ्या पारंपारिक जागोर कार्यक्रमात 38 वर्षीय मनोहर विविध भूमिका साकारीत आहे. शिमगोत्सवातही सहभागी होऊन तो ढोल व ताशा उत्कृष्टपणे वाजवितो. राज्य पातळीवरील शिमगोत्सव मिरवणुकीत सरस्वती कला मंडळतर्फे घोडेमोडणी पथकात सहभागी होत असून यावर्षी त्यांना 7 ठिकाणी प्रथम तर 8 ठिकाणी द्वितीय पारितोषिके प्राप्त झाली आहेत.
सरकारी नोकरीच्या प्रयत्नात
आपल्यात शारीरिक कमतरता असली तरी जिद्द बाळगून मनात ठरविले तर आपण काहीही करू शकतो. दिव्यांगानी कोणत्याही कामात मागे राहू नये. सतत पुढे जाण्यासाठी प्रयत्न करावेत, असे मनोहर सांगतो. सध्या तो खासगी नोकरी करीत असला तरीही सरकारी काम मिळवण्यासाठी प्रयत्न करीत आहे. त्यासाठी त्यांने अर्जही केले आहेत. सरकारी नोकरी मिळाली तर त्याचे पुढील आयुष्य सुखकर होऊ शकेल.