बागडू दे त्यांना आपल्याच मायबोलीच्या अंगणात मनसोक्त !
हिंदी सक्तीच्या मुद्द्यावर साहित्यिक प्रवीण बांदेकर यांची प्रतिक्रिया
सावंतवाडी । प्रतिनिधी
महाराष्ट्रात पहिलीपासून हिंदी भाषा सक्तीची करण्याच्या महाराष्ट्र सरकारच्या कथित विचाराविरोधात आता तीव्र जनमत तयार होत आहे. शिवसेना उद्धव बाळासाहेब ठाकरे आणि मनसे या दोन्ही पक्षांनी या निर्णयाला कडाडून विरोध करत मोर्चे काढण्याची तयारी केली आहे. याच पार्श्वभूमीवर, साहित्य अकादमी पुरस्कार प्राप्त प्रसिद्ध लेखक प्रवीण बांदेकर यांनी समाजमाध्यमांवरून आपले हिंदी भाषेबद्दलचे स्पष्ट मत मांडले आहे, ज्यामुळे या वादाला अधिक धार आली आहे.बांदेकर यांनी आपल्या परखड मतांमध्ये महाराष्ट्रातील अनेक पिढ्यांचा अनुभव कथन केला आहे. ते म्हणतात की, त्यांच्यासह महाराष्ट्रातील कोट्यवधी विद्यार्थ्यांनी आजवर केवळ पाचवी ते दहावीपर्यंतच हिंदीचे शिक्षण घेतले आहे. असे असूनही, प्रेमचंद, मनोहर श्याम जोशी, उदय प्रकाश, विनोदकुमार शुक्ल यांसारख्या अनवट वाटा चोखाळणाऱ्या हिंदी लेखकांना वाचताना, देशभरातील विविध साहित्यिक-सांस्कृतिक मंचांवर हिंदीतून संवाद साधताना, किंवा आवडत्या कलाकृती हिंदीतून मराठीत आणि मराठीतून हिंदीत भाषांतरित करताना त्यांना कधीही कोणतीही अडचण आली नाही. इतकेच नाही, तर हिंदी सिनेमा महाराष्ट्रातील निरक्षर खेडूतालाही सहज समजतो आणि दैनंदिन व्यवहारात गरज भासल्यास ते दखनी-मराठीच्या आधाराने आपले काम भागवतात, असेही बांदेकर यांनी नमूद केले आहे.मग आताच पहिलीपासून हिंदी लादण्याचा अट्टहास कशासाठी, असा सवाल बांदेकर यांनी उपस्थित केला आहे. त्यांना ही भाषा सक्तीची करायची नाही, असे स्पष्टपणे सांगताना ते म्हणतात, "नाही शिकायचीय आमच्या पोरांना पहिलीपासून हिंदी... बागडू दे त्यांना आपल्याच मायबोलीच्या अंगणात मनसोक्त." त्यांच्या मते, मुलांच्या भावनिक आणि बौद्धिक विकासासाठी पाचवी ते दहावीपर्यंतचे हिंदी शिक्षण पुरेसे आहे. ही भावना महाराष्ट्रातील अनेक पालकांची आणि शिक्षणतज्ज्ञांची असल्याचे यातून दिसते.महाराष्ट्रासारख्या बहुभाषिक राज्यात मराठी ही राज्याची अधिकृत भाषा असून तिचे संवर्धन होणे अत्यंत आवश्यक आहे. मराठी भाषेला डावलून हिंदी सक्तीची करणे हे मराठी अस्मितेवरच घाला घालण्यासारखे आहे, अशी भूमिका विरोधी पक्षांकडून घेण्यात येत आहे. मनसे आणि शिवसेना यांनी या मुद्द्यावर सरकारला घेरण्याची पूर्ण तयारी केली आहे. येत्या काळात यावर आणखी तीव्र आंदोलन होण्याची शक्यता आहे.सरकारच्या या भूमिकेमागे नेमके काय कारण आहे, याबाबत अद्याप स्पष्टीकरण आलेले नाही. मात्र, हिंदीला पहिलीपासून सक्तीचे केल्यास लहान मुलांवर अभ्यासाचा ताण वाढेल, तसेच मातृभाषेपासून ते दुरावतील अशी भीती व्यक्त केली जात आहे. प्रवीण बांदेकर यांच्यासारख्या प्रतिभावान लेखकाने यावर आवाज उठवल्यामुळे आता या विषयावर समाजात व्यापक चर्चा सुरू झाली आहे.