थिओसॉफीची शिकवण

(उत्तरार्ध)

थिओसॉफी शिकवते - की विश्व हे चक्रीय आणि नियतकालिक प्रकटीकरण आहे. ते उक्रांतीद्वारे (निर्मिती नव्हे) ABSOLUTE मधून अस्तित्वात येते आणि अविश्वसनीयपणे दीर्घ कालावधीत राहते आणि विकसित होते. मग ते हळूहळू विघटित होते आणि अदृश्य होते, सर्व काही ABSOLUTE  मध्ये पुन्हा शोषले जाते. अखेरीस, ज्या कालावधीसाठी ते अस्तित्वात होते त्याच कालावधीनंतर, ते पूर्वीपेक्षा उच्च पातळीवर पुनर्जन्म घेते. ही प्रक्रिया अनादी काळापासून चालत आली आहे, आणि आपले सध्याचे विश्व एका अनंत मालिकेपैकी एक आहे, ज्याची सुरुवात नाही... आणि त्याचा अंतही नाही. हे एक कारण आहे की विश्वाला (आणि त्यातील प्रत्येक गोष्ट) माया किंवा भ्रम म्हणून संबोधले जाते. भ्रमाचा अर्थ असा नाही की विश्व वास्तव नाही. त्याऐवजी हे असे सूचित करते की हे विश्व शाश्वत आणि तात्पुरते आहे-आणि म्हणून ते विरघळेल आणि नंतर पुन्हा प्रकट होईल.

थिओसॉफी शिकवते-की विश्व आणि त्यातील सर्व काही उक्रांतीच्या निरंतर प्रक्रियेत आहे. उक्रांती म्हणजे अनेक भौतिक आणि वस्तुनिष्ठ स्वरूप आणि शरीरांद्वारे अदृश्य आंतरिक घटकांना (किंवा आत्मा) हळूहळू उलगडणे, प्रगती आणि विकास. मनुष्य पदार्थात “दैवी स्पार्क” म्हणून उतरला आणि गेल्या काही काळापासून खनिज, भाजीपाला आणि प्राण्यांच्या साम्राज्यातून जात मानवी राज्यात पोहोचला. आता मनुष्य त्याच्या खऱ्या आध्यात्मिक स्वरूपाच्या जाणीवेकडे परत विकसित होत आहे. थिओसॉफीचा मुख्य सिद्धांत मनुष्यामध्ये कोणतेही विशेषाधिकार किंवा विशेष भेटवस्तू स्वीकारत नाही, पुनर्जन्मांच्या दीर्घ मालिकेमध्ये त्याच्या (किंवा तिच्या) स्वत:च्या वैयक्तिक प्रयत्नांनी आणि गुणवत्तेने जिंकलेल्या गोष्टी वगळता.

थिओसॉफी शिकवते-की सर्व जीवन कर्माच्या नियमानुसार चालते. विश्वातील प्रत्येक गोष्ट कर्माच्या अधिपत्याखाली आहे. हे कारण आणि परिणाम, क्रिया आणि प्रतिक्रिया, अनुक्रम आणि परिणाम यांचे अतुलनीय, अविचल, आश्चर्यकारकपणे दूरगामी नियम आहे. आपण जे पेरतो तेच आपण शेवटी कापतो. आपण जे कापतो ते आपण पूर्वी पेरले आहे. हा मार्ग, साधन आणि पद्धत आहे ज्याद्वारे विश्व आपले सामंजस्य, संतुलन आणि समतोल राखते. जोपर्यंत ग्रेट लॉ कृतीला प्रतिक्रिया आणि कृतीची प्रतिक्रिया सतत समायोजित करत नाही तोपर्यंत सार्वत्रिक समतोल अशक्य होईल. हा एक परिपूर्ण आणि अपरिवर्तनीय कायदा आहे, वैयक्तिक आणि न्याय. प्रत्यक्षात अन्याय होत नाही. आपल्यापैकी प्रत्येकाला आपण जे पात्र आहोत ते चांगले किंवा वाईट मिळते. कर्माचा नियम हा स्वत: निर्मित नशिबाचा नियम आहे. कर्म आणि पुनर्जन्म हे अतूटपणे जोडलेले आहेत...आपल्याला एकमेकांशिवाय एक असू शकत नाही.

थिओसॉफी शिकवते-पुनर्जन्म हे मानवी आत्म्याच्या उक्रांतीचे साधन आहे. आज आपल्याकडे असलेले भौतिक शरीर आणि व्यक्तिमत्व हे आपल्या प्रदीर्घ उक्रांती प्रवासात आपण व्यापलेल्या अनेकांपैकी एक आहे. गोष्टींच्या संपूर्ण योजनेत, आपण आता जगत असलेले हे जीवन आपल्या आत्म्याच्या संपूर्ण ‘जीवनाच्या पुस्तकात’ फक्त एक अध्याय, किंवा अगदी फक्त एक पान आहे. प्रत्येक आयुष्यातील परिस्थिती, परिस्थिती आणि परिस्थिती आपल्या स्वत:च्या मागील कृतींद्वारे तयार केली गेली आहे, आपल्याला त्याची जाणीव आहे किंवा नाही. भूतकाळात आपण आपले वर्तमान घडवले आणि वर्तमानात आपण आपले भविष्य घडवत आहोत. कोणीही पुनर्जन्म टाळू किंवा सुटू शकत नाही, कारण हा निसर्गाचा नियम आहे. जन्म, मृत्यू आणि पुनर्जन्म हे चक्र तेव्हाच संपते जेव्हा व्यक्ती खरी आध्यात्मिक परिपूर्णता, सर्व इच्छांपासून मुक्तता आणि परमात्म्याशी जाणीवपूर्वक पुनर्मिलन मिळवते. याला निर्वाण, मोक्ष किंवा निरपेक्षतेमध्ये पुन्हा शोषले जाणे असे म्हणतात. विश्वाचे आणखी एक चक्रीय आणि नियतकालिक प्रकटीकरण होईल हे लक्षात घेता मोक्ष हा पुन्हा शेवट नाही. आपले सध्याचे विश्व अनंत मालिकेपैकी एक आहे, ज्याची सुरुवात नाही आणि अंतही नाही.

थिओसॉफी शिकवते-की ब्रह्मांड आतून बाहेरून कार्य करते आणि मार्गदर्शन करते. वरीलप्रमाणे ते खाली आहे, जसे स्वर्गात तसेच पृथ्वीवर आहे. मनुष्य स्वत:च मॅक्रोकोझमची एक लघु प्रत आहे. अनुमानमध्ये या लेखात मांडलेल्या कल्पना मूळ थिओसॉफिकल कल्पना मानल्या जाऊ शकतात. परंतु अनेक

थिऑसॉफिस्ट्सनी वर्षानुवर्षे बरेच तपशीलवार वर्णन केले आहे. जर एखाद्याने

थिओसॉफीमध्ये तपशीलवार असलेल्या संकल्पनांच्या साराची तुलना करायची असेल, तर तुमच्या लक्षात येईल की हे त्याच्या पुस्तकांमध्ये आणि कार्यशाळांमध्ये दिलेल्या मास्टर चोआच्या शिकवणीशी अगदी सुसंगत आहेत. पुस्तक अभ्यासाचा उद्देश वेगवेगळ्या दृष्टीकोनातून शिकवणी समजून घेणे आणि त्यामुळे सखोल आध्यात्मिक सत्यांबद्दलची आपली समज अधिक सखोल आणि विस्तृत करणे हा आहे.

 -आज्ञा कोयंडे