पेमेंट अॅप्समधून भाडे भरण्याची सेवा बंद

आरबीआयच्या नवीन मार्गदर्शक तत्त्वांनंतर बदल

नवी दिल्ली :

आता पेमेंट अॅप्स वापरणाऱ्यांसाठी नवा बदल लक्षात घेण्याची गरज आहे. कारण फोनपे, पेटीएम, क्रेडिट आणि अमेझॉन पे सारख्या मोबाइल अॅप्सद्वारे संबंधीतांना घरभाडे भरता येणार नाही. कारण, रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया (आरबीआय) ने पेमेंट सेवांशी संबंधित नवीन नियम लागू केले आहेत.

नवीन नियमांनुसार, फिनटेक प्लॅटफॉर्म्सनी त्यांच्या अॅप्सवर क्रेडिटकार्ड भाडे भरण्याची सेवा बंद केली आहे. क्रेडिट कार्डद्वारे भाडे भरण्याचे प्रमाण का वाढले आहे आणि आरबीआयने नवीन नियम का लागू केले आहेत, हे पाहणे गरजेचे आहे.

आरबीआयने काय केले?

आरबीआयने भाडे सेवांसाठी एक नवीन परिपत्रक जारी केले आहे. यानुसार, पेमेंट अॅग्रीगेटर आणि पेमेंट गेटवे आता फक्त अशा व्यापाऱ्यांशीच व्यवहार करू शकतात ज्यांच्याशी त्यांचा थेट संपर्क आहे किंवा ज्यांचे केवायसी पूर्ण झाले आहे. म्हणजेच, घरमालक सहसा नोंदणीकृत व्यापारी नसतात, म्हणून या प्लॅटफॉर्मद्वारे त्यांच्या खात्यात क्रेडिट कार्ड पेमेंट पाठवता येत नाही.

क्रेडिट कार्डवरून भाडे भरणे का थांबवायचे?

पूर्वी काही लोक पूर्ण केवायसीशिवाय त्यांच्या मित्रांच्या किंवा नातेवाईकांच्या खात्यात नाव, बँक तपशील जोडून क्रेडिट कार्डद्वारे पैसे ट्रान्सफर करत असत. अॅपद्वारे त्वरित पैसे ट्रान्सफर केले जात होते आणि तुम्हाला रिवॉर्ड पॉइंट्स किंवा कॅशबॅक मिळत असे, परंतु घरमालकांचे पूर्ण केवायसी नसल्याने आरबीआयला ही प्रणाली आवडली नाही. फिनटेक कंपन्या मध्यभागी बाजारपेठेप्रमाणे काम करत होत्या, ज्याला आरबीआयने बेकायदेशीर मानले. आता ही सेवा बंद करण्यात आली आहे.

बँका हे आधी काटेकोरपणे करत होत्या का?

आरबीआयच्या नवीन नियमांपूर्वी, या बँकांनी क्रेडिट कार्डद्वारे काटेकोरपणे भाडे भरण्यास सुरुवात केली. जून 2024 मध्ये, एचडीएफसी बँकेने क्रेडिट कार्ड भाडे पेमेंटवर 1 टक्के अधिभार लागू केला, ज्याची कमाल मर्यादा 3,000 होती. आयसीआयसीआय बँक आणि एसबीआय कार्ड्सने अशा पेमेंटवर रिवॉर्ड पॉइंट्स देणे बंद केले आहे. 2023 मध्ये एसबीआय कार्ड्सने अहवाल दिला की त्यांच्या एकूण किरकोळ खर्चाचा मोठा भाग (सुमारे दहापट) आता भाडे पेमेंटमधून येत होता, सरासरी प्रति व्यवहार 20,000-21,000 होता. त्यानंतर, एसबीआय कार्ड्सने त्यांचे शुल्क 99 वरून 199 आणि नंतर 200 पर्यंत वाढवले. कंपनीने असेही म्हटले आहे की उर्वरित किरकोळ खर्चाच्या तुलनेत भाडे पेमेंटमध्ये वाढ मंदावत आहे.

कोणत्या प्लॅटफॉर्मने सेवा बंद केली?

मार्च 2024 मध्ये, फोनपे, पेटीएम, मोबिक्विक, फ्रीचार्ज आणि अमेझॉन पे यांनी क्रेडिट कार्ड भाडे पेमेंट सुविधा बंद केली. त्यानंतर सप्टेंबर 2025 मध्ये आरबीआयच्या नवीन नियमांमुळे क्रेडसह इतर सर्व प्लॅटफॉर्मनेही ही सुविधा पूर्णपणे काढून टाकली.

याचा काय परिणाम होईल?

आता भाडेकरू फोनपे, पेटीएम इत्यादी फिनटेक अॅप्सद्वारे क्रेडिट कार्डद्वारे भाडे भरू शकणार नाहीत. त्यांना रिवॉर्ड पॉइंट्स मिळणार नाहीत किंवा व्याजमुक्त  कालावधीचा लाभ मिळणार नाही. याचा बँकांवरही परिणाम होईल, कारण तज्ञांचा असा विश्वास आहे की त्यांचे शुल्क उत्पन्न कमी होऊ शकते. एसबीआय कार्ड्ससारख्या कंपन्यांच्या प्रति शेअर कमाई (ईपीएस) वर देखील दबाव येऊ शकतो. हा फिनटेक कंपन्यांसाठी एक मोठा धक्का आहे, कारण अलीकडच्या काळात त्यांच्या प्लॅटफॉर्मवर भाडे देयके हे सर्वात वेगाने वाढणारे क्षेत्र आहे. आता त्यांना नवीन ऑफर आणि व्यवसाय मॉडेल शोधावे लागतील.

भाडेकरूंकडे कोणते पर्याय?

आता भाडेकरू क्रेडिट कार्डने भाडे भरू शकणार नाही. त्यांना भाडे भरण्यासाठी यूपीआय, बँक ट्रान्सफर (एनईएफटी, आरटीजीएस, आयएमपीएस), चेक किंवा ऑटोमॅटिक पेमेंट (स्थायी सूचना) वापरावे लागतील. म्हणजेच, शुल्क त्वरित भरले जाईल. रिवॉर्ड पॉइंट्स, कॅशबॅक आणि व्याजमुक्त कालावधी यासारखे क्रेडिट कार्डचे फायदे मिळणार नाहीत.