‘इंडिया’च्या नेतृत्त्वाची ममतादीदींची तयारी

सपा आणि शिवसेना-युबीटीचा पाठिंबा; काँग्रेसचा तीव्र विरोध, आरजेडीचीही सावध भूमिका

वृत्तसंस्था/ कोलकाता, नवी दिल्ली

विरोधी आघाडी ‘इंडिया’मधील मतभेद चव्हाट्यावर येताना दिसत आहेत. तृणमूल काँग्रेसच्या प्रमुख ममता बॅनर्जी यांनी इंडिया आघाडीचे नेतृत्व करण्याची इच्छा व्यक्त केली असतानाच त्यांना समाजवादी पक्षाने पाठिंबा दर्शविला. परंतु काँग्रेसने विरोधाचा सूर आळवला आहे. तसेच राष्ट्रीय जनता दलानेही (आरजेडी) काहीसा विरोध केल्याचे दिसून येत आहे. बिहारचे माजी मुख्यमंत्री लालूप्रसाद यादव हे ‘इंडिया’ आघाडीचे खरे शिल्पकार असल्याचे राजदने म्हटले आहे.

2025 मध्ये होणाऱ्या दिल्ली आणि बिहार विधानसभा निवडणुकीपूर्वी काँग्रेसच्या नेतृत्वावर प्रश्न उपस्थित करून ममता बॅनर्जी यांनी ‘इंडिया’ आघाडीला हादरा दिला आहे. एका वृत्तवाहिनीला दिलेल्या मुलाखतीत ममता दीदी म्हणाल्या की, ‘आपणच इंडिया ब्लॉकची निर्मिती केली. आता ती हाताळण्याची जबाबदारी नेत्यांची आहे. पण जर ते काम करू शकत नसतील तर आपण ही जबाबदारी घेऊ शकते’. यापूर्वीही ममता दीदींच्या नेतृत्वाखाली ‘इंडिया’ आघाडी भाजपशी टक्कर देऊ शकते, असा दावा तृणमूलच्या नेत्यांनी केला आहे. संसदेच्या हिवाळी अधिवेशनातही ‘इंडिया’ आघाडीतील मतभेद चव्हाट्यावर आले. गौतम अदानी लाच प्रकरणात काँग्रेसच्या निदर्शनापासून तृणमूल आणि समाजवादी पक्षाने अंतर राखल्याचे दिसून आले होते.

ममता बॅनर्जी यांच्या सूचनेवर आघाडीने चर्चा करावी, असे समाजवादी पक्षाचे राष्ट्रीय प्रवक्ते उदयवीर सिंह यांनी सांगितले. त्यांनी तृणमूल प्रमुखांना ‘100 टक्के पाठिंबा आणि सहकार्य’ व्यक्त केले. ‘जर ममता बॅनर्जी यांनी इच्छा व्यक्त केली असेल तर ‘इंडिया’ आघाडीने ती गांभीर्याने घेतली पाहिजे. यामुळे ‘इंडिया’ आघाडी मजबूत होईल. बंगालमध्ये भाजपला रोखण्यात त्यांनी मोठी भूमिका बजावली. त्यांच्याशी आमचे भावनिक नाते आहे’, असे उदयवीर सिंग म्हणाले.

‘ही काँग्रेसची जबाबदारी’

हरियाणा आणि महाराष्ट्रात काँग्रेसच्या पराभवावर उदयवीर सिंग यांनी अप्रत्यक्ष हल्ला चढवला. ‘जिथे सरकार स्थापन होऊ शकले नाही, तिथे काँग्रेस हा प्रमुख पक्ष होता. अपेक्षित यश मिळाले नाही, तर त्याची जबाबदारीही त्यांच्यावरच म्हणजेच काँग्रेसवरच येते, असेही त्यांनी स्पष्ट केले. लोकसभा निवडणुकीत ‘इंडिया’ आघाडीने रालोआचा 293 जागांवर पराभव केला होता, मात्र विधानसभा निवडणुकीत हरियाणा आणि महाराष्ट्रात युतीला दारूण पराभवाला सामोरे जावे लागले होते.

काँग्रेसला आत्मपरीक्षणाची गरज : डी राजा

सीपीआयचे सरचिटणीस डी राजा यांनीही हरियाणा आणि महाराष्ट्र निवडणुकीत काँग्रेसने मित्रपक्षांना जागा न दिल्याबद्दल टीका केली. ते म्हणाले, ‘काँग्रेसने आत्मपरीक्षण करण्याची गरज आहे. त्यात हरियाणा आणि महाराष्ट्राच्या निवडणुकीत मित्रपक्षांचा समावेश नव्हता. तसे केले असते तर निकाल वेगळे असू शकले असते.’ असे ते म्हणाले.

ममतांची सूचना काँग्रेसने फेटाळली

ममता बॅनर्जी यांच्याकडे ‘इंडिया’ आघाडीचे नेतृत्व देण्याची सूचना काँग्रेसने फेटाळून लावली. काँग्रेस खासदार वर्षा गायकवाड यांनी याबाबत भाष्य केले आहे. ममता बॅनर्जींना असे वाटत असले तरी आम्हाला नाही. त्यांचा पक्ष त्यांच्या मते चालतो, पण आमचा पक्ष काँग्रेसच्या विचारांवर चालतो, असे गायकवाड म्हणाल्या. दरम्यान, आरजेडीचे प्रवक्ते मृत्युंजय तिवारी यांनी यासंबंधी बोलताना ‘लालूप्रसाद यादव यांच्या पुढाकाराने पाटणा येथे ‘इंडिया’ आघाडीची पहिली बैठक झाली. त्यामुळे भाजपविरोधातील विरोधी आघाडीचे खरे शिल्पकार लालूप्रसाद यादव आहेत. बंगालमध्ये ममता बॅनर्जी भाजपविरोधात जोरदार लढा देत आहेत. आता 2025 मध्ये बिहारमध्ये रणसंग्राम निर्माण होईल, असे स्पष्ट केले.

ममतादीदींची ‘इंडिया’मधून एक्झिट?

हरियाणामध्ये काँग्रेस आणि महाराष्ट्रात ‘इंडिया’ आघाडीचा दारूण पराभव झाल्यानंतर विरोधी छावणीत घबराट पसरली आहे. आघाडीचे लक्ष्य काँग्रेस आहे. तृणमूल काँग्रेसच्या प्रमुख ममता बॅनर्जी यांनी पहिली आघाडी उघडली आहे. भारत आघाडीचे नेतृत्व करण्याची इच्छा व्यक्त करून त्यांनी काँग्रेसला मोठे आव्हान दिले आहे. गरज भासल्यास ‘इंडिया’चे नेतृत्त्व करण्याची जबाबदारी स्वीकारण्यास तयार असल्याचे तृणमूल प्रमुख ममता बॅनर्जी म्हणाल्या. त्यांची ही इच्छा म्हणजे ‘इंडिया’ आघाडीतील ‘एक्झिट प्लॅन’ असल्याचे मानले जात आहे. साहजिकच काँग्रेस टीएमसीचे नेतृत्व स्वीकारणार नाही आणि दीदींच्या बाहेर पडण्याचा मार्ग मोकळा होईल, असे राजकीय तज्ञांचे मत आहे.