बाळूमामांचा रथ व दुधाच्या घागरींचे निढोरीत जल्लोषी स्वागत
कोल्हापूरः रविंद्र शिंदे (मुरगुड)
महाराष्ट्र- कर्नाटकातील लाखो भाविकांचे श्रद्धास्थान असणाऱ्या सद्गुरू बाळूमामा भंडारा उत्सवातील महाप्रसादासाठी कर्नाटक सीमा भाग व राज्यभरातून आलेल्या मेंढ्यांच्या दुधाच्या घागरी एकत्रितपणे बाळूमामा रथातून विधीपूर्वक आदमापुरकडे नेण्याचा कार्यक्रम आदमापुर पासून २ कि. मी. वर असलेल्या निढोरी ता. कागल येथे धार्मिक व भक्तीपूर्ण वातावरणात जल्लोषी मिरवणुकीने संपन्न झाला. यावेळी बाळूमामाच्या नावानं चांगभलं चा गजर करीत भंडाऱ्याची मुक्त उधळण करण्यात आली. महाराष्ट्र- कर्नाटकातील १९ बग्गीतून आणलेल्या घागरी निढोरीच्या हनुमान मंदिरात जमा केल्या जातात, येथे घागरींचे स्वागत व पूजन केले जाते.
भंडारा उत्सवामध्ये खिरीचा महाप्रसाद हा अत्यंत महत्त्वाचा कार्यक्रम मानला जातो. बाळूमामा स्वतः बकऱ्यांच्या कळपातील मेंढ्यांच्या दुधाची घागर निढोरीतून महाप्रसादासाठी न्यायचे. त्यामुळे या दूधाच्या घागरी निढोरीतून घेऊन जाण्याची दरवर्षीची प्रथा रुढ झाली आहे. सद्यस्थितीत सद्गुरू बाळुमामानी स्वतः जतन केलेल्या बकऱ्या १९ ठिकाणच्या बग्गी (दीड ते दोन हजार बकऱ्यांचा एक कळप) मध्ये असतात. प्रथेप्रमाणे भंडारा उत्सवानिमित्ताने उद्या होणाऱ्या महाप्रसादासाठी आदल्या दिवशी सर्व बग्गीच्या घागरी निढोरी ता. कागल येथे एकत्र करण्यात आल्या. वाजत गाजत आलेल्या प्रत्येक बग्गीतील घागरीचे भाविक ग्रामस्थ महिलांनी औक्षण करून स्वागत केले.
दरम्यान आदमापुरातून आलेल्या बाळूमामा देवस्थानच्या रथाचे निढोरीमध्ये दुपारी आगमन झाले. यात्रेसाठी आलेले भाविक वेदगंगेमध्ये स्नान करून मारुती देवालयामध्ये जमले. बाळूमामा देवस्थान समितीचे मानद अध्यक्ष धैर्यशील भोसले यांनी रथाचे पूजन केले. बग्गीतील दुधाच्या घागरी मानाच्या बैलगाडी व रथातुन दुपारनंतर आदमापुरकडे मार्गस्थ झाल्या.
उद्या द्वादशी दिवशी सकाळी या घागरीतील दूधाने बाळूमामांना अभिषेक घालण्यात येईल. उर्वरित घागरीतील मेंढ्यांचे दूध महाप्रसादामध्ये वापरले जाणार आहे. कर्नाटकातील औरनाळ मधून आलेले दिंडीतील भाविक भक्त या ठिकाणी थांबून रथाबरोबर पुढे मार्गस्थ झाले. उत्साही भक्तांनी जेसीबीतून भंडाऱ्याची उधळण केली. यावेळी सर्व निढोरीकर ग्रामस्थांनी एकत्र येत रथ मार्गावर नक्षीदार रांगोळी, रंगीबेरंगी फुलांची पखरण, कीर्तन, प्रवचना बरोबर टाळ-मृदंगांच्या गजर, ढोल-ताशा आणि डॉल्बीच्या दणदणात भंडाऱ्यांची मुक्त उधळण करीत 'बाळूमामाच्या नावानं चांगभलं!' चा जल्लोष केला.
येथील बाळूमामा भक्त सेवकांमार्फत सर्व भक्तांना मोफत खिचडी, फळे, ताक, कोकम सरबत पुरवण्यात आले. पोलीस प्रशासनाने वाहतूक व्यवस्था व गर्दीवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी चोख व्यवस्था केली.
दुधाच्या घागरी नेण्याची प्रथा प्रिय !
अभिषेक व महाप्रसादासाठी निढोरीतून आदमापुरमध्ये रथ व मानाच्या बैलगाडीतून दुधाच्या घागरी नेण्याचा धार्मिक सोहळा भक्तीमय वातावरणात पार पडण्याची प्रथा रूढ झाली असून हा सोहळा पार पाडण्यासाठी निपाणी -राधानगरी रोडवरील तब्बल दोन किलोमीटरचा परिसर येत असल्याने या सोहळ्याला दिवसेंदिवस भक्तांची उपस्थिती वाढत चालली आहे.