वन्यप्राण्यांची 'तृष्णा' शमवण्यासाठी झटतोय वनविभाग
पागणी / इम्तियाज मुजावर :
जावळी तालुक्यातील कास पठार परिसरातील वन्यप्राण्यांसाठी जलसंपत्तीची मोठी अडचण निर्माण होण्याची शक्यता पाहता, सातारा वनविभाग आणि कास पठार कार्यकारी समितीने एक महत्वाचा निर्णय घेतला आहे. प्रत्येक वर्षी वाढत जाणारा उन्हाळा आणि कमी होणारे नैसर्गिक जलस्रोत लक्षात घेता, वन्य प्राण्यांसाठी कृत्रिम पाणवठ्यांमध्ये नियमितपणे पाणी सोडण्याचे कार्य सुरू करण्यात आले आहे.
कास पठार आणि आसपासच्या जंगलातील प्राण्यांसाठी पाण्याची मोठी समस्या निर्माण होऊ शकते, विशेषतः उन्हाळ्यात. या समस्येवर उपाय म्हणून सातारा वनविभागाने आणि कास पठार कार्यकारी समितीने सात-आठ वर्षांपूर्वी कृत्रिम पाणवठ्यांची स्थापना केली होती. गेल्या आठवड्यात यामध्ये नियमित पाणी सोडण्याचे कार्य सुरू झाले आहे.
कास पठार, वांजळवाडी, कुसुंबीमुरा, आटाळी, घाटाईफाटा आणि कास तलावाच्या पलीकडील परिसरात ३६ कृत्रिम पाणवठ्यांची व्यवस्था करण्यात आली आहे. या पाणवठ्यांमध्ये पाणी सोडून वन्य प्राण्यांना पिण्याचे पाणी उपलब्ध करून देण्यात येत आहे. त्यामुळे बिबट्या, अस्वले, रानडुकर, सांबर, माकड आणि विविध पक्ष्यांसाठी पाणी सहज उपलब्ध होईल.
कास पठाराच्या कार्यकारी समितीने, वन विभागाच्या सहकायनि यापूर्वी दोन महिन्यांपूर्वी या कृत्रिम पाणवठ्यांचे स्वच्छता कार्य पूर्ण केले होते. त्यामुळे पाणी सोडण्याची प्रक्रिया सुरळीतपणे सुरू होऊ शकली. वन्य प्राण्यांसाठी जलसंजीवनी ठरणारे हे पाणवठे आगामी उन्हाळ्यात अधिक उपयुक्त ठरतील, हे नक्की. जगाच्या वारसास्थळाचा महत्व
कास पठार हे युनेस्कोने घोषित केलेले जागतिक वारसास्थळ आहे. त्यामुळे येथील वन्य प्राणी, पक्षी, कीटक, आणि वनस्पतींचे संरक्षण करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. या कृत्रिम पाणवठ्यांमुळे, वन्य प्राण्यांचे अस्तित्व सुरक्षित ठेवण्यास मोठी मदत होईल. उपवनसंरक्षक आदिती भारद्वाज, सहाय्यक उपवनसंरक्षक प्रदीप रौंदळ यांच्या मार्गदर्शनाखाली संपूर्ण जिल्ह्यातल्या महाबळेश्वर यासह दुर्गम भागातील जंगल परिसरात मोठ्या प्रमाणात वन्यजीवांसाठी पाणवटे तयार केले आहेत. कास परिसरात देखील असे पाणवठे तयार केलेले आहेत
- वन्यप्राण्यांचे अस्तित्व अबाधित राहणार
कास पठार आणि आसपासच्या परिसरातील वन्य प्राण्यांसाठी आम्ही नियमितपणे पाणी सोडत आहोत. हे पाणी कधीही कमी होऊ नये यासाठी आम्ही सातत्याने निगराणी ठेवत आहोत. या यशस्वी प्रयत्नामुळे कास पठार परिसरातील वन्य प्राण्यांचे अस्तित्व धोक्यात येणार नाही आणि त्यांना आवश्यक पाणी वेळेवर मिळेल, असे म्हटले जाते.
राजाराम काशीद, वनपाल कास पठार