इलेक्ट्रॉनिक्स निर्यात 24 टक्क्यांनी तेजीत

मोबाईल निर्यातीची मिळाली मजबूत साथ

नवी दिल्ली :

एप्रिल ते नोव्हेंबर या कालावधीच्या दरम्यान इलेक्ट्रॉनिक्स वस्तुंच्या निर्यातीत मागील वर्षाच्या समान कालावधीच्या तुलनेत जवळपास 24 टक्क्यांनी वाढ झाली आहे. सदरची निर्यात ही देशातील मुख्य 10 निर्यात श्रेणीमधील सर्वाधिक वाढ असल्याची नोंद करण्यात आली आहे.

या वाढीमुळे उत्पादनांशी संबंधीत प्रोत्साहन (पीएलआय) योजनेत मोबाईल निर्यातीला मोठी चालना मिळाली आहे. यामध्ये इलेक्ट्रॉनिक्सच्या क्षेत्रात मुख्य 10 निर्देशांकांत सहावे ते पाचवे स्थान प्राप्त केले आहे.

इलेक्ट्रॉनिक्स श्रेणी 200 दशलक्ष डॉलरच्या अंतरामुळे चौथ्या स्थानावर राहिली नाही. सध्या हे स्थान 17.9 अब्ज डॉलर्ससह औषध आणि फार्मास्युटिकल श्रेणीमध्ये आहे. हे अंतर 2022 च्या आधीच्या 1.3 बिलियन डॉलरच्या आकड्यावरून लक्षणीयरीत्या कमी झाले आहे.

वाणिज्य आणि उद्योग मंत्रालयाने जारी केलेल्या आकडेवारीनुसार, इलेक्ट्रॉनिक्स निर्यात नोव्हेंबरच्या अखेरीस 17.7 अब्ज डॉलरवर पोहोचली, जी मागील वर्षी याच कालावधीत 14.4 अब्ज डॉलर होती. पहिल्या 8 महिन्यांत पहिल्या 10 निर्यात श्रेणींपैकी सात श्रेणींमध्ये घट झाली आहे. इलेक्ट्रॉनिक्स, ड्रग्ज आणि फार्मास्युटिकल्स आणि कॉटन यार्न/टेक्सटाइल्स/मेड-अप्स (6 टक्क्यांनी वाढ) या फक्त तीन श्रेणी सकारात्मक होत्या.

इंडियन सेल्युलर अँड इलेक्ट्रॉनिक्स असोसिएशनच्या मते, इलेक्ट्रॉनिक्स निर्यातीत मोबाईल ही केवळ सर्वात मोठी एकल उत्पादन श्रेणी नाही, तर इलेक्ट्रॉनिक्स निर्यातीत 3.3 अब्ज डॉलर वाढीपैकी जवळपास 90 टक्के वाटा त्यांचा आहे.

2021 मध्ये स्मार्टफोन पीएलआय योजना सुरू झाल्यापासून, मोबाइल निर्यातीत लक्षणीय वाढ झाली आहे. अॅपलने पहिल्या दोन वर्षात - 2021 ते 2023 या आर्थिक वर्षांमध्ये 10 बिलियन डॉलरपेक्षा जास्त किमतीचे आयफोन तयार केले. यापैकी जवळपास दोन तृतीयांश आयफोन भारतातून निर्यात करण्यात आले.

यासंदर्भात माहिती असलेल्या सूत्रांचे म्हणणे आहे की, चालू आर्थिक वर्षातही आयफोनचे उत्पादन 10 अब्ज डॉलर्सपर्यंत पोहोचण्याची शक्यता आहे आणि गेल्या वर्षीच्या ट्रेंडनंतर आयफोनची निर्यात 7 अब्ज डॉलरच्या घरात जाण्याची शक्यता आहे.

सॅमसंग एक दशकाहून अधिक काळ भारतात कार्यरत आहे. काही भारतीय कंपन्यांनी तुलनेने कमी प्रमाणात स्मार्टफोन्सची निर्यात करून पीएलआय योजनेंतर्गत मोबाइल निर्यात सुरू केली आहे.

दळणवळण मंत्री अश्विनी वैष्णव यांनी अंदाज व्यक्त केला होता की 2024 च्या आर्थिक वर्षात मोबाइल उत्पादन  50 अब्ज डॉलरपर्यंत पोहोचेल, त्यापैकी  15 अब्ज डॉलर निर्यात होईल. पुढील एक-दोन वर्षांत इलेक्ट्रॉनिक्स निर्यातीत पहिल्या दोन-तीन स्थानांवर वाढ होईल, असा अंदाजही त्यांनी व्यक्त केला आहे