धवरुख मांद्रे संस्थेची ‘कॅच द रेन’द्वारे जलक्रांती
भूजल संवर्धनासाठी पर्यावरणप्रेमींचे महत्त्वपूर्ण पाऊल, उपक्रमांतर्गत 195 खंदकांची निर्मिती, तांत्रिक माहितीही केली उपलब्ध
पेडणे : मांद्रे येथील ‘धवरुख’ या स्वयंसाहाय्य संस्थेने गोव्यातील जुनसवाडा मांद्रे येथे आयोजित त्यांच्या ‘भूजलसंवर्धन’(कॅच द रेन) कार्यक्रमाद्वारे जलक्रांतीच्या दिशेने एक महत्त्वपूर्ण पाऊल टाकले. सुमारे 50 उत्साही स्वयंसेवकांनी आयोजित केलेल्या या कार्यक्रमाचे उद्दिष्ट रेन वॉटर हार्वेस्टिंग आणि भूजल पुनर्भरण तसेच या प्रदेशातील शाश्वत पाणी व्यवस्थापनासाठी महत्त्वपूर्ण जागरुकता वाढविणे हे आहे.‘धवरुख’चे अध्यक्ष ऊद्रेश म्हामल यांच्या नेतृत्वाखाली ही संस्था जलसंधारणाच्या प्रयत्नांमध्ये बदल घडवून आणण्यासाठी एक उत्प्रेरक म्हणून उदयास आली असून जलसंधारणाच्या आवश्यकतेकडे त्यांनी लक्ष वेधून घेण्यात आले आहे.
तंत्रज्ञानही केले अवगत
गोव्यात हवामान बदलामुळे वाढलेल्या पाणी टंचाईच्या आव्हानांना तोंड द्यावे लागत असताना, ‘कॅच द रेन’सारख्या उपक्रमांनी धवऊखसारख्या स्वयंसेवी संस्था सक्रिय भूमिका अधोरेखित करीत आहे. उपक्रमांमध्ये केवळ सहभागींना शिक्षित केले जात नाही तर पावसाचे पाणी साठविण्याच्या तंत्राचे ज्ञानही दिले जाते.
जलसंधारणाची जबाबदारी आम्हा सर्वांची
या कार्यक्रमात ऊदेश म्हामल म्हणाले, जलसंधारण ही आमची सामूहिक जबाबदारी आहे. धवरुख मांद्रे संस्थेची ‘कॅच द रेन’द्वारे जलक्रांती संस्थेद्वारे राज्यातील शाश्वत जलसंवर्धनासाठी, भविष्यासाठी एक सुऊवात आहे. या महत्त्वपूर्ण प्रयत्नात सर्वांनी सहभागी व्हावे. धवरुखचा प्रवास राज्यातील आठ तालुके आणि महाराष्ट्रातील ओरोस गावात यशस्वी भूजल रिचार्जिंग युनिट्सने सुरू झाला आहे. त्यांच्या प्रयत्नांनी स्थानिक समुदायांना जलसंधारण पद्धती स्वीकारण्यासाठी प्रेरित केले आहे, ज्यामुळे पर्यावरणीय व्यवस्थेकडे एक आदर्श बदल झाला आहे, असे त्यांनी सांगितले.
जलक्रांती उपक्रमांतर्गत 195 खंदकांची निर्मिती
जगातील 195 देशांचे प्रतीक असलेल्या 195 खंदकांची निर्मिती पर्यावरणप्रेमींकडून या उपक्रमांतर्गत करण्यात आली आहे. जलसंधारणाची जागतिक गरज आणि स्थानिक महत्त्व यावर भर देणे, हे या कार्यक्रमाचे वैशिष्ट्या होते. हे खंदक रेन वॉटर हार्वेस्टिंग तंत्रांचे व्यावहारिक प्रात्यक्षिक म्हणून काम करतात. भूजलपातळी पुन्हा भरण्यासाठी हे खंदक महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावतात.