अॅपल देणार भारतात 6 लाख जणांना रोजगाराच्या संधी

वर्षाअखेरीस नोकऱ्या मिळणार : महिलांना असणार नोकरीत संधी

वृत्तसंस्था/ नवी दिल्ली

अॅपलने चीनमधील उत्पादन विविधीकरण आणि भारतातील वाढत्या इकोसिस्टममुळे या वर्षाच्या अखेरीस 6 लाख नोकऱ्या निर्माण होण्याची अपेक्षा आहे. कंपनी आणि तिच्या पुरवठादारांनी सरकारला सादर केलेल्या आकडेवारीवरून असे दिसून येते की अॅपलच्या भारतीय कर्मचाऱ्यांमध्ये मार्च अखेरीस 200,000 थेट नोकऱ्यांचा समावेश असेल, ज्यापैकी 70 टक्के महिला असतील अशी माहिती आहे.

अधिकृत सूत्रांनी दिलेल्या माहितीनुसार अॅपलचे तीन कंत्राटी उत्पादक- फॉक्सकॉन, विस्ट्रॉन (आता टाटा इलेक्ट्रॉनिक्स) आणि पेगाट्रॉन यांनी आतापर्यंत 80,872 थेट नोकऱ्या निर्माण केल्या आहेत. याव्यतिरिक्त, टाटा ग्रुप, सालकॉम्प, मदरसन, फॉक्सलिंक (तामिळनाडू), सनवोडा (उत्तर प्रदेश), विस्तार पुरवठादार एटीएल (हरियाणा) आणि जबिल (महाराष्ट्र) सारख्यांनी मिळून सुमारे 84,000 थेट नोकऱ्या निर्माण केल्या आहेत. अॅपलने अशा प्रकारे गेल्या काही वर्षांत भारतातील सर्वात मोठी ब्लू-कॉलर जॉब क्रिएटर म्हणून स्वत:ची ओळख निर्माण केली आहे आणि त्यातील बहुतांश कर्मचारी महिला आणि प्रथमच नोकरी शोधणाऱ्या आहेत.

गेल्या चार वर्षांत, अॅपलच्या पुरवठादार आणि विक्रेत्यांनी स्मार्टफोन पीएलआय (प्रॉडक्शन-लिंक्ड इन्सेंटिव्ह) योजनेअंतर्गत सुमारे 1,65,000 थेट नोकऱ्या निर्माण केल्या आहेत. याशिवाय, होसूर, तामिळनाडू येथील टाटा समूहाच्या दुहेरी सुविधेद्वारे कालांतराने सुमारे 50,000 अधिक कर्मचाऱ्यांची भरती होण्याची शक्यता आहे. आयफोन उत्पादन युनिट ऑक्टोबरमध्ये व्यावसायिक उत्पादन सुरू करेल आणि उत्पादन क्षमता टप्प्याटप्प्याने वाढविली जाईल.

सरकारचा अंदाज आहे की इलेक्ट्रॉनिक्स क्षेत्रातील प्रत्येक प्रत्यक्ष नोकरीसाठी तीन अप्रत्यक्ष नोकऱ्या निर्माण केल्या जातात याचा अर्थ अॅपलच्या इकोसिस्टमद्वारे मार्च अखेरीस 500,000 ते 600,000 नोकऱ्या निर्माण होऊ शकतात. स्मार्टफोन पीएलआय योजना जाहीर केली तेव्हा 2 लाख थेट नोकऱ्या निर्माण करण्याचे उद्दिष्ट होते. या योजनेत 10 निवडक कंपन्यांच्या माध्यमातून पाच वर्षांत नोकऱ्या निर्माण करण्याचा विचार करण्यात आला होता परंतु अॅपल इकोसिस्टमने चार वर्षांत हे लक्ष्य गाठले आहे.

तज्ञांचा असा विश्वास आहे की अॅपलने आपल्या चीन मॉडेलची भारतात प्रतिकृती केली आहे, ज्यामुळे मोठ्या प्रमाणावर रोजगार निर्मिती झाली आहे. कंपनीने गेल्या 25 वर्षांत चीनच्या उत्पादन आणि अॅप डेव्हलपमेंट इकोसिस्टममध्ये 4 दशलक्षाहून अधिक नोकऱ्या निर्माण केल्या आहेत. भारतात अॅपल वेगाने पुरवठा साखळी बदलत आहे.

जागतिक मूल्य साखळीचा (जीव्हीसी) पहिला सदस्य म्हणून चीन ते भारत अॅपलने 2021 मध्ये भारतात आयफोनचे उत्पादन सुरू केले, चीनबाहेर त्याचा पहिला प्रयत्न. तेव्हापासून, भारतात आयफोनचे उत्पादन हळूहळू वाढले आहे आणि त्याचे मूल्य आर्थिक वर्ष 2024 मध्ये 1.20 लाख कोटीवर पोहोचले आहे, ज्यात 85,000 कोटींच्या निर्यातीचा समावेश आहे.