16 वा वित्त अयोग विश्लेषणात्मक कार्य करणार

संशोधन संस्थात, अग्रगण्य थिंकटँक आदीवर काम करणार असल्याचे प्रतिपादन

वृत्तसंस्था /नवी दिल्ली

16 व्या वित्त आयोगाची पहिली बैठक बुधवारी अरविंद पनगढिया यांच्या अध्यक्षतेखाली झाली. ही बैठक जवाहर व्यापारी भवन, नवी दिल्ली येथे झाली. पत्रकारांना दिलेल्या निवेदनात म्हटले आहे की 16 वा वित्त आयोग तपशीलवार विश्लेषणात्मक कार्य करेल आणि आघाडीच्या संशोधन संस्था, अग्रगण्य थिंक टँक आणि वित्तीय-संघीय संबंधांवर काम करणाऱ्या इतर संस्थांचे कौशल्य मिळवेल असा विश्वासही यावेळी व्यक्त केला आहे. मंत्रिमंडळाने मंजूर केलेल्या संदर्भ अटींमध्ये केंद्र आणि राज्यांमधील करांच्या निव्वळ उत्पन्नाचे वितरण आणि राज्यघटनेच्या अध्याय 1, भाग 12 अंतर्गत अशा उत्पन्नातील वाटणी राज्यांमध्ये सामायिक केली गेली आहे. कामाचे आणखी एक क्षेत्र भारताच्या एकत्रित निधीतून राज्यांना मिळणाऱ्या महसुलाचे अनुदान आणि त्यांच्या महसुलाच्या अनुदानाच्या मार्गाने राज्यांना द्यायची रक्कम यांच्याशी संबंधित आहे. कामाच्या व्याप्तीनुसार, वित्त आयोग पंचायत आणि नगरपालिकांच्या संसाधनांना पूरक करण्यासाठी राज्याच्या एकत्रित निधीमध्ये वाढ करण्यासाठी आवश्यक उपाययोजना देखील सुचविण्यात येणार आहे. निवेदनात म्हटले आहे की, ‘16 व्या वित्त आयोगाने राज्य सरकारे, स्थानिक स्वराज्य संस्था, भारत सरकारचे मंत्रालय आणि तज्ञांसह सर्व भागधारकांच्या गरजा मान्य केल्या आहेत आणि या संदर्भात व्यापक सल्लामसलत केली आहे.’

आयोग 2025 पर्यंत शिफारशी देणार

आयोग 31 ऑक्टोबर 2025 पर्यंत आपल्या शिफारशी देईल, ज्याचा कार्यकाळ 5 वर्षांसाठी असेल आणि 1 एप्रिल 2026 पासून लागू होईल. आयोगाच्या पूर्णवेळ सदस्यांमध्ये माजी खर्च सचिव आणि 15 व्या वित्त आयोगाचे सदस्य अजय नारायण झा, माजी विशेष सचिव खर्च अॅन जॉर्ज मॅथ्यू आणि निरंजन राजाध्यक्ष, अर्थ ग्लोबलचे कार्यकारी संचालक यांचा समावेश आहे. स्टेट बँक ऑफ इंडियाच्या गट मुख्य आर्थिक सल्लागार सौम्यकांती घोष यांची आयोगाचे अर्धवेळ सदस्य म्हणून नियुक्ती करण्यात आली आहे.